سپیدرنگ(فنی و حرفه ای) > مبانی رنگ شناسی و کاشیکاری
اسفند 28, 1402
مبانی رنگ شناسی

 

مبانی رنگ شناسی

دنیای پیرامون ما از دو عنصر فرم (شکل) و رنگ تشکیل شده است .
تاثیر رنگ در زندگی انسان به قدری است که حتی تصور زندگی بدون رنگ ناممکن است . رنگ پدیده و موهبت شگفت انگیز و شکوهمند هستی است و به زندگی انسان احساس و اشتیاق می بخشد .


رنگ به فرم کمال می بخشد و به آن جان می دهد. فیزیکدانی بنام یونگ – رنگ های موجود در نور را با ترکیب کرد و به نور سفید رسید . یونگ پی برد با ترکیب سه رنگ : آبی – قرمز – سبز نیز می توان به رنگ سفید رسید.
از سوی دیگر با ترکیب این سه نگ به صورت دو به دو سه رنگ دیگر نیز به دست می آید که عبارتند از : قرمز (ماژنتا) آبی (سایان) و زرد .یونگ مشخص کرد که رنگ های اصلی یا رنگ های اولیه طیف  و نیز رنگ های درجه دوم یا ثانویه چه رنگ هایی هستند.
هر جا نور وجود دارد رنگ نیز هم هست .و با وجود نور است که رنگ نمود پیدا می کند.و می تواند حضور داشته باشد .از این رو باید گفت که : رنگ همان نور ونور نیز همان رنگ است .
تمامی اشیا این خاصیت را دارند که وقتی در برابر نور قرار می گیرند بخشی یا تمامی آن را منعکس می کند . این پدیدار سبب پیدایش رنگ اجسام می شود .
رنگ ها دارای طول موجهای مختلف بلند و کوتاه هستند . چشم انسان می تواند طول موجهای نوری بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ میلی میکرون  را دریافت کند .از این رو رنگ هایی که انسان می بیند در محدوده ی طول موجها قرار دارد.
رنگ قرمز دارای بلندترین طول موج یعنی حدود ۷۰۰ متر و بنفش دارای کوتاه ترین طول موج با حدود ۴۰۰ متر است .
چرخه دوازده گانه رنگ ها :
رنگ های اصلی عبارتند از : قرمز – آبی – زرد
حاصل ترکیب رنگ های اصلی به صورت دو به دو شامل رنگهای ثانویه یا درجه دو می شود که عبارتند از :
قرمز + آبی = بنفش
قرمز + زرد = نارنجی
آبی + زرد = سبز
رنگ های دسته سوم یا ثالثه ( شش رنگ در دایره رنگ هستند) که هر کدام حاصل ترکیب یک رنگ اصلی با یک رنگ فرعی است.
ترکیب افزایش یا کاهشی نورها :
به نوع ترکیب نور های رنگی که حاصل ترکیب آنها نور روشنتری خواهد بود ترکیب افزایشی می گویند. ( دو رنگ مکمل نوری وقتی با هم ترکیب می شوند رنگ سفید به دست می آید .
ترکیب افزایشی یا کاهشی رنگ ها :
در دنیای مواد رنگی برعکس رنگهای نوری حاصل ترکیب رنگ ها رنگ تیره تر است .
خصوصیت رنگ ها:
hue- ته رنگ یا فام یا هیو
Value- روشنی یا درخشندگی
chroma- شدت یا خلوص
منظور از فام یا ته رنگ همان خصوصیت و کیفیت رنگین بودن رنگ است . ( مانند زرد – سبز-قرمز – آبی و ………. است)
درخشندگی یا روشنایی یک رنگ درجه ای از روشنایی آن است که متمایز از درجات روشنی یا تیرگی همان رنگ می باشد .
منظور از خلوص رنگ درجه اشباع یا سیری آن است که آن را در خالص ترین آن نشان می دهد.
زیبایی شناسی و ارزیابی رنگ ها :
 - امپرسیون یا احساس عینی و بصر
 - اکسپرسیون یا هیجان و تاثیر بیانی
 -کنستراکسیون یا ساختمان ( سمبولیک)
منظور از امپرسیون رنگ احساس رنگ و مقصود از اکسپرسیون رنگ حالت رنگ است .
به درجات مختلف تاریکی و روشنی یک رنگ ( تونالیته) می گویند .
اختلاف – تقابل و تفاوت مابین ماهیت و حالت های گوناگون رنگ را ( کنتراست ) می گویند .
خصوصیات رنگ ها :
زرد روشنترین و بنفش تیره ترین رنگ دایره رنگی به شمار میرود .
رنگهای گرم و سرد:
رنگ های قرمز و نارنجی وقتی در کنار هم قرار می گیرند بالا ترین درجه گرما را نمایش می دهند .
رنگهای سبز و آبی هم در کنار هم قرار می گیرند سرد ترین رنگ ها را نمایش می دهند .
رنگ های سبز و بنفش در اصطلاح ( ولرم ) نه سرد و نه گرم می گویند .
در یک تابلو از منظره رنگ های بخش جلو باید شادتر – گرمتر – خالص تر و دارای تیرگی و روشنی قوی تر باشد . در مقابل رنگ های دورتر تابلو دارای کنتراست سایه روشن کمتر و رنگهای ملایم و سرد باشد و به جزئیات آن نیز کمتر پرداخته شود.
رنگ ها از نظر ماهیت به دو دسته تقسیم می شوند:
رنگ های کروماتیک :
به رنگ های قرمز – آبی – زرد و ترکیبات آنها گفته می شود .
رنگهای آکروماتیک :
شامل سیاه و سفید و خاکستری حاصل از ترکیب آنها می شود. این رنگ ها در واقع رنگ نیستند بلکه بیرنگ هستند و آوردن رنگ در ابتدای نام آنها حالت مصطلح دارد .
وقتی رنگ ها در زمینه سفید قرار می گیرند خاموش تر و تیره تر به نظر می آیند و هنگامی که آنها را در زمینه سیاه قرار می دهیم درخشش بیشتری پیدا می کند . و روشن تر دیده می شوند .
از نظر بصری رنگ آبی سبک تر – رنگ قرمز سنگین تر – رنگ زرد نزدیک تر – و رنگ نارنجی بزرگتر و وسیع تر به نظر می آید .
کیاروسکورو :
به تیره روشنی  یا جلوه های نور و سایه در نقاشی یا طراحی گفته می شود .
به رنگ های مات و جرم دار ( جسمی ) و به رنگهای شفاف و بدون جرم ( روحی ) گفته می شود . ( گواش رنگ جسمی و آبرنگ رنگ روحی است )
هر یک از فرم ها یا شکل ها دارای ارزش و رنگ هستند که شامل:
مربع : با رنگ قرمز هماهنگی و تناسب دارد و این دو نوع نماد مادیت – سنگینی و صراحت هستند .
مثلث : با رنگ زرد همخوانی دارد و سمبول فکر و اندیشه است .
دایره : با رنگ آبی همخوانی دارد . پس نمادی از عشق و لطافت و احساس و ظرافت است.
ویژگی رنگ ها :
قرمز:
سمبول گرایش های زمینی و دنیوی – عشق – خون – شهادت – پایداری – خشم – غرور – خودخواهی – خطر – جنگجویی – شورش و همرنگ سیاره مریخ ( سیاره سرخ ) است.
آبی :
نماد عرفان و روشنفکری – روح – درون – شکیبایی – فضای بیکران – فروتنی – تحمل و معنویت است .
زرد :
مظهر علم و خرد – اندیشه – آخرت – فهم و دانایی – نور و روشنی – هوشیاری و کوشیاری – کار و حرکت – پادشاهی و سلطنت – خورشید- مهربانی – و مهمان نوازی است .
نارنجی :
نماد جوانی وشادابی – گرما – فعالیت – بلوغ – غرور – نشاط و خود نمایی است .
سفید :
مظهر برف – روز – روشنی – تابناکی – پاکی – بهداشت – صبر – صداقت – معنویت – پرهیز کاری – حرکت – تقوا است.
سبز:
امنیت – امیدواری – رشد – جوانه زدن – تجدید حیات طبیعت – تولد و زندگی – رستاخیز – آرامش – بهار وخوش قلبی است.
بنفش :
برابر تعادل – رنگ ابهام – مرموز – ولرم – خیال انگیز – تنهایی – ترس زیاد و اسرار آمیز است .
سیاه:
نماد جهل – فنا – نا آشنایی – ابهام – تاریکی – نیستی – مرگ – سکون – نادانی – ظلمت – پیچیدگی و محبوس بودن است .

 
منبع:

www.cgland.ir

سوالات مبانی رنگ

 

1-کدام یک از افراد زیر برای اولین بار در زمینه ی شناخت مفاهیم رنگ،اصول و قوانین جامعی وضع کرد؟

الف-گوته       ب- نیوتن       ج ایتن       د- هولتز

2- در سطح جهان،رنگین کمان را سمبل چه چیزی می توان دانست؟

الف-صلح        ب جوانی      ج رشد        د- انقلاب

3- توجه کدام دسته از نقاشان زیر، بیش از شکل و صورت معطوف به رنگ بود؟

الف- اکسپرسیونیست   ب- رئالیست          ج- فوتوریست         د- امپرسیونیست

4- تجزیه ی نور سفید خورشید به صورت طیفی از رنگ ها توسط چه کسی صورت گرفت؟

الف- گوته      ب نیوتن      ج ایتن       د- داوینچی

5- رنگ های حاصل از شکست نور خورشید، به ترتیب کدامند؟

الف-قرمز،زرد،سبز،آبی،نیلی،بنفش،نارنجی      ب-بنفش،آبی،سبز،زرد،قرمز،ارغوانی،نیلی

ج- قرمز،نارنجی،زرد،سبز،آبی،نیلی،بنفش                

  د- آبی،نیلی،بنفش،قرمز،سبز

6- سه نور اصلی کدامند؟

الف-قرمز،آبی،زرد         ب-سبز،قرمز،آبی      ج-زرد،قرمز،آبی      د- آبی،زرد،سبز

7- کدام یک از رنگ های زیر،رنگ های اصلی هستند؟

الف-زرد،قرمز،سبز    ب- زرد،قرمز،بنفش    ج- زرد،قرمز،آبی          د- قرمز،زرد،سفید

8-کدام یک از رنگ های زیر گرم تر هستند؟

الف-صورتی + آبی     ب- قرمز+ نارنجی     ج قرمز+سبز        د-آبی+نارنجی

9- با ترکیب نمودن رنگ های زرد+بنفش، کدام یک از رنگ های زیر حاصل می شود؟

الف- زرد شفاف       ب بنفش روشن  ج خاکستری         د- قرمز

10- کدام یک از موارد زیر رنگ های مکمل هستند؟

الف- سبز،آبی        ب- قرمز،زرد         ج سبز،قرمز        د-زرد،آبی

11- یک شیء وقتی قرمز به نظر می رسد که:

الف- همه ی امواج نور را جذب کند                ب- همه ی امواج نور را دفع کند

ج- همه ی امواج نور را به جز قرمز جذب کند                    د همه ی امواج نور را به جز قرمز دفع کند

12- کدام یک از رنگ های زیر رنگ ثانویه می باشد؟

الف- آبی            ب- زرد              ج سبز             د- قرمز

13- کدام یک از عبارات زیر از نظر شناخت رنگ صحیح تر است؟

الف- تمرکز چشم بر رنگ قرمز عادی است               ب- رنگ آبی از محل واقعی خویش نزدیک تر به نظر می رسد

ج زرد گرم ترین رنگ بر دایره ی رنگی است     د رنگ قرمز از محل واقعی خویش دوتر به نظر می رسد

14- اگر همه ی رنگ های ناشی از تجزیه ی نور سفید را دوباره از عدسی عبور دهیم چه رنگی ظاهر می شود؟

الف- سفید      ب- سیاه        ج خاکستری         د- همان رنگ های اصلی

15-کدام رنگ اصلی از همه گرم تر است؟

الف- بنفش      ب آبی             ج نارنجی          د- زرد  


 

16- اگر نور سبز به کاغذ رنگی بتابد، آن کاغذ به چه رنگی دیدیه می شود؟

الف سفید     ب سبز        ج قرمز       د- خاکستری

17- از ترکیب دو رنگ قرمز و سبز کدام یک از رنگ های زیر است؟

الف بنفش     ب خاکستری پر رنگ  ج قهوه ای کم رنگ د آبی تیره

18- فیروزه ای از کدام یک از ترکیب های زیر به وجود می آید؟

الف- آبی + سبز      ب آبی + قرمز      ج آبی + نارنجی    د آبی + سفید

19- «شنگرف» نام دیگر کدام یک از رنگ های زیر است؟

الف- زرد            ب فیروزه ای       ج سرخ        د زنگاری

20- اگر یک رنگ از رنگ های طیف رنگین کمان را جدا کنیم و بقیه ی رنگ ها را با هم مخلوط کنیم حاصل اختلاط:

الف سیاه خواهد شد                  ب سفید خواهد شد  

ج مکمل آن رنگ خواهد شد                  د خود آن رنگ خواهد شد

21- کدام ترکیب زوج های رنگی زیر کدام یک حاصلش رنگ خاکستری خواهد شد؟

الف- سبز + آبی      ب سبز + زرد       ج سبز + قرمز      د نارنجی + زرد  

22- شدت درخشندگی کدام رنگ بیش تر است؟

الف- زرد            ب قرمز       ج سبز             د- فیروزه ای

23- ترکیب دو رنگ ثانویه ی نارنجی و بنفش چه رنگی حاصل خواهد شد؟

الف- خاکستری مایل به قرمز               ب خاکستری مایل به آبی

ج خاکستری مایل به زرد            ج خاکستری خنثی

24- تنالیته چه مفهومی دارد؟

الف- نوعی تکنیک در طراحی                ب نوعی مواد در طراحی          

ج درجات مختلف یک رنگ             د- تضاد رنگی

25- سردترین رنگ در دایره رنگ کدام است؟

الف آبی       ب بنفش       ج سبز             د فیروزه ای

26-طول موج کدام یک از رنگ های زیر از همه بیش تر است؟
الف بنفش     ب زرد             ج سبز             د آبی

27- کدامیک از رنگ های زیر کوتاه ترین طول موج را دارد؟

الف-سبز            ب آبی             ج نیلی            د- زرد

28- رابطه طول موج با فرکانس به چه صورت می باشد؟

الف- رابطه ی مستقیم دارند               ب افزایش طول موج، کاهش فرکانس را به دنبال دارد.

ج طول موج نصف فرکانس می باشد     د فرکانس سه برابر طول موج است

29- هر چقدر رنگ گرم تر می شود طول موج آن:

الف- کم تر می شود   ب ثابت می مانید   ج زیادتر می شود   د تصاعدی کاهش می یابد

30- رنگ ارغوانی از چه رنگ هایی به دست می آید؟

الف آبی،زرد،سفید  ب قرمز،بنفش       ج نارنجی، صورتی   د آبی،سفید،قرمز  


31- نظریه ی سه رنگ اصلی و چرخه ی رنگ متعلق به چه کسی می باشد؟

الف- گوته           ب- ایتن             ج نیوتن      د- موندریان

32-والور  به چه معناست؟

الف- تعادل رنگی                         ب درجات مختلف یکرنگ

ج درجات مختلف دو رنگ             د هماهنگی از لحاظ ارتفاع رنگ

33- برای القای حرارت و گرما در تصویر، از چه رنگ هایی استفاده می شود؟

الف- زرد،قهوه ای، آبی                   ب ارغوانی،نارنجی،سبز

ج قرمز ، زرد، سفید               د- قرمز، قهوه ای ، نارنجی

34-نور زرد از چه نورهائی تشکیل شده است؟

الف- نور آبی + نور قرمز                 ب نور سبز + نور آبی

ج نور قرمز + نور سبز                  د از هیچ نوری تشکیل نشده است

35- نظریه ی 5 رنگ اصلی متعلق به چه کسی می باشد؟

الف موندریان      ب گوته       ج ایتن       د- نیوتن

36- از ترکیب دو به دوی سه رنگ اصلی کدام دسته از رنگ های زیر حاصل می شود؟

قرمز،نارنجی،سبز          ب-سبز،نارنجی،آبی    ج-نارنجی،سبز،بنفش     د-بنفش،سبز،قرمز

37-اگر یک جسم آبی رنگ را با نور نارنجی روشن کنیم.......

الف- سفید به نظر می رسد                 ب نارنجی به نظر می رسد

ج- خاکستری به نظر می رسد           د آبی به نظر می رسد

38- دو عدد پرتقال در کدام یک از ظروف زیر زیباتر به نظر می رسند؟

الف- ظرفی به رنگ سفید    ب ظرفی به رنگ سبز ج ظرفی به رنگ بنفش د ظرفی به رنگ آبی

39- کوتاه ترین بسامد را کدام یک از رنگ های زیر دارد؟

الف- قرمز             ب- زرد                          ج- بنفش                      د- نیلی

40-یک سیب قرمز کدام یک از نورهای زیر جذب نمی کند؟

الف- سبز                   ب- نارنجی              ج- قرمز                      د- آبی

41- کدام رنگ سرد دارای بیشترین طول موج است؟

الف- بنفش                   ب- زرد                      ج- آبی                       د- نیلی

42- رنگ زرد در ترکیب با چه رنگی به ما خاکستری خواهد ؟

الف- آبی                         ب- سبز                      ج- بنفش              د- قرمز

43- رنگ اٌکر از چه رنگ هایی تشکیل شده است؟

الف- زرد، صورتی ، آبی        ب- قهوه ای، زرد، سفید   ج- آبی، قرمز، زرد           د- سبز، قرمز، سفید

44-از ترکیب سه رنگ اصلی کدام رنگ حاصل می شود؟

الف- بنفش تیره                  ب- خاکستری                  ج- سفید                              د- سیاه

45- نور قرمز و آبی در ترکیب با هم چه نوری خواهند داد؟

الف- سایان          ب زرد             ج سفید       د- ماژنتا

46-نورهای ثانویه کدام هستند؟

الف- سبز،زرد،قرمز   ب- زرد،سایان،ارغوانی     ج ماژنتا،زرد،سبز د- قرمز،آبی،سبز


47- کدام مورد رنگ اصلی و نور ثانویه می باشد؟

الف- قرمز           ب سبز        ج زرد             د- بنفش

48- کدام یک از رنگ های زیر از بقیه سردتر می باشد؟

الف- نارنجی         ب زرد             ج سبز             د قرمز

49- اگر رنگ سبز را از رنگ های طیف جدا کنیم و بقیه ی رنگ ها را از عدسی عبور دهیم، چه رنگی خواهیم داشت؟

الف- سبز       ب سفید       ج قرمز       د- ارغوانی

50- از روی هم قرار دادن دو فیلتر قرمز و سبز در مقابل چراغ چه رنگی خواهیم داشت؟

الف- قرمز      ب- سبز              ج- تیره             د-سفید

51- اگر در روی کاغذ قرمز،نور سفید بتابانیم کاغذ کدام تشعشع را جذب نمی کند؟

الف- قرمز      ب- سبز              ج سفید       د زرد

52- کدام رنگ فرعی از بقیه سردتر می باشد؟

الف- نارنجی         ب سبز        ج آبی             د- زرد

53- اگر رنگ زرد را از طیف نور حذف کنیم از ترکیب رنگ های باقیمانده چه رنگی حاصل می شود؟

الف سیاه     ب- سفید        ج قرمز       د- آبی

54- از ترکیب سه نور اصلی چه نوری خواهیم داشت؟

الف- سفید      ب- سیاه        ج خاکستری         د- بنفش

55-از ترکیب نور زرد با چه نوری ، نور سفید خواهیم داشت؟

الف- آبی            ب- سایان       ج سبز             د- قرمز

56- کدام یک از رنگ های زیر آکروماتیک می باشد؟

الف- قرمز      ب- زرد              ج سفید       د- آبی

57- حاصل ترکیب نور سبز و ماژنتا چه نوری خواهد شد؟

الف- بنفش      ب- قرمز        ج سفید       د خاکستری

58- پاساژ رنگی قرمز و زرد چه می باشد؟

الف- صورتی          ب- نارنجی      ج خاکستری         د- بنفش

59- روشن ترین رنگ در دایره ی رنگ کدام است؟

الف- نارنجی         ب- آبی              ج زرد             د- سفید

60- در دایره ی رنگ مقابل نارنجی چه رنگی است؟

الف- فیروزه ای           ب آبی             ج- قرمز             د-سبز

61- کدام دسته از رنگ های زیر روحی می باشند؟

الف- گواش      ب- پاستل       ج- رنگ روغن         د- آبرنگ

62-درجات  مختلف تاریکی و روشنایی یک رنگ را چه می گویند؟

الف-تن              ب تباین      ج- هارمونی          د- پاساژ

63-اگر برای مدتی کوتاه به شکوفه های گل سرخ خیره شویم و ناگهان نگاه خود را به سمت دیگری برگردانیم، چه رنگی در نظر ما  خواهد آمد؟

الف- سبز       ب- قهوه ای          ج سرخ        د- خاکستری

64- گرم ترین رنگ در دایره ی رنگی کدام است؟

الف- زرد            ب- قرمز        ج- نارنجی      د- قرمز نارنجی

65- ترکیب سه نور سایان، ماژنتا، زرد چه حاصلی خواهد داشت؟

الف- قرمز      ب- سفید        ج -  سبز       د- آبی

66- نور سایان در ترکیب با نور ماژنتا چه نوری خواهد داد؟

الف-سفید       ب- سبز              ج آبی روشن           د- خاکستری

67- از ترکیب سه نور آبی،قرمز،زرد چه نوری خواهد داد؟

الف- سفید      ب- سبز              ج آبی             د- ماژنتا

68-رنگ بیلبورد مناسب برای نصب در جاده ی شمال در فصل تابستان کدام می باشد؟

الف- سبز       ب- قرمز        ج آبی             د- قهوه ای

69- یک جسم قرمز، زیر نور زرد چه رنگی دیده خواهد شد؟

الف- سبز       ب- خاکستری          ج- نارنجی      د- بنفش

70- در نقاشی کدام هنرمند رنگ های مکمل بیش تر به کار برده شده است؟

الف- ماتیس          ب- لودویک      ج گوگن       د- پوسن

71- طول موج نور قرمز..... طول موج نور بنفش است.

الف- دو برابر       ب- نصف         ج برابر      د- تقریبا برابر

72- تمپرا که از انواع رنگ های لعابی است، از ترکیب پودر رنگ، آب و کدام مورد ساخته می شود؟

الف- سریشم          ب زرده ی تخم مرغ  ج مایه پنیر       د صمغ عربی

73- کدام گزینه می تواند پاساژ رنگی بین قرمز و سبز باشد؟

الف- بنفش      ب خاکستری         ج زرد             د- سرمه ای

74- رنگ های جسمی به چه رنگ هایی گفته می شود؟

الف- رنگ های شفاف و کدر            ب رنگ های مات و جرم دار

ج- رنگ های روشن                    د رنگ های تیره

75- از ترکیب دو نور سایان و زرد چه نوری خواهیم داشت؟

الف- آبی            ب قرمز       ج سبز روشن        د- سفید

76- کدام یک از گزینه های زیر صحیح است؟

الف- رنگ های سرد و روشن به جلو می آیند و رنگ های گرم و روشن به عقب می روند.

ب رنگ های سرد و تیره به جلو می آیند و رنگ های گرم و روشن به عقب می روند

ج- رنگ های گرم و روشن به عقب می روند و رنگ های سرد و روشن به جلو می ایند

د- رنگ های گرم و روشن به جلو می ایند و رنگ های سرد و تیره به عقب می روند.

77- رنگ های مکمل که از نظر ارتفاع رنگی دارای شرایط مساوی هستند کدامند؟

الف سیاه و سفید   ب سبز و قرمز خالص ج بنفش و زرد خالص د آبی و نارنجی

78- با دور شدن جسم از رنگ های اصلی شدت تباین رنگ ها.............

الف- بیش تر می شود  ب- کم تر می شود     ج- بستگی به رنگ دارد     د- تغییر نمی کند

79- کدام دسته از رنگ های زیر تباین ته رنگ را دارد؟

الف- آبی،سبز،قرمز   ب-آبی،سفید،سیاه     ج بنفش،سیاه،سفید   د- آبی،سیاه،سبز

80- کدام گروه از رنگ های زیر،بارزترین تضاد ته رنگ را دارد؟

الف- سبز،آبی،قرمز   ب- آبی،زرد،قرمز          ج- سبز،بنفش،نارنجی     د-سبز،قرمزريالزرد 


81- پس از جدا نمودن رنگ های اصلی از یکدیگر توسط نواری سیاه رنگ، ویژگی های آن................

الف- از بین می رود  ب تغییر نمی کند   ج برجسته تر می شود د بستگی به رنگ دارد

82- رنگ آبی در مجاورت کدام یک از رنگ های زیر،از همه روشن تر به نظر می رسد؟

الف- نارنجی         ب- سفید        ج- زرد              د- سیاه

83- علائم کرافیگی عموما از کدام یک از خصویات زیر سود می برد؟

الف- تباین سردی و گرمی ب- تباین همپایه       ج تباین تیرگی و روشنی د- تباین اشباع

84- کدام یک از تضادهای زیر را به راحتی می توان در هنرهای بومی و اصیل مردم جستجو کرد؟

الف- تضاد کمیت      ب- تضاد کیفیت       ج تضاد ته رنگ     د- تضاد همپایه

85- یک مربع قرمز رنگ ......................

الف- روی زمینه ی سفید، تیره تر از رنگ واقعی اش جلوه می کند.

ب روی زمینه ی سیاه، تیره تر از رنگ واقعی ش جلوه می کند.

ج- روی زمینه ی سیاه و سفید تغییری نمی کند

د- روی زمینه ی سیاه و سفید روشن تر جلوه می کند.

86- برای نشان دادن افقی دور در مناظر وسیع، کدام رنگ کاربرد بیش تری دارد؟

الف- زرد            ب- بنفش        ج آبی             د- قرمز

87- نقاشان کدام مکتب با استفاده از رنگ های سیاه،سفید و خاکستری در کمپوزیسیون های خود حالتی آبستره ایجاد می کردند؟

الف- امپرسیونیسم    ب کنستراکتیویسم   ج نئوامپرسیونیسم  د- فوتوریسم

88- هر گاه رنگ های خالص را با رنگ سیاه از هم جدا کنیم شدت تضاد آن ها.....

الف- زیاد می شود    ب کاهش می یابد    ج تغییر می کند         د- تغییر نمی کند

89- بین دو رنگ زرد و آبی بیش تر کدام تباین به چشم می خورد؟

الف- تباین تیرگی و روشنی           ب تباین همپایه

ج- تباین رنگ های مکمل                   د تباین سردی و گرمی

90- تضاد ته رنگ به طور بارز در آثار کدام یک از هنرمندان زیر خودنمائی می کند؟

الف- داوینچی        ب میکل آنژ        ج رافائل     د- گرونوالد

91- سفیدترین رنگ در درجه بندی رنگ ها چه رنگی می باشد؟

الف- سولفات باریم   ب سینکا      ج سولفات سدیم د فسفات باریم

92- با کدام روش زیر رنگ خاکستری پدید نخواهد آمد؟

الف- ترکیب سیاه و سفید                  ب ترکیب دو نور سبز و بنفش

ج- ترکیب رنگ آبی و نارنجی               د ترکیب رنگ قرمز و سبز

93- بیش ترین تباین تارکی و روشنی را در دایره ی رنگ کدام رنگ ها دارند؟

الف- آبی و قرمز          ب سیاه و سفید     ج قرمز و زرد      د- زرد و بنفش

94- «خاکستری مخرب نیروی رنگ هاست» این جمله از چه کسی می باشد؟

الف- سزان      ب- دلاکروا      ج ایتن       د- گوته

95- در کدام دسته از رنگ های زیر تضاد سرد و گرم و تضاد رنگ های مکمل هویدا می باشد؟

الف- زرد،آبی        ب- آبی، نارنجی           ج قرمز،آبی        د- سبز،بنفش


96- یک مربع خاکستری در کدام زمینه تیره تر به نظر می رسد؟

الف- سیاه                     ب- سفید

ج- خاکستری روشن تر از خود               د- خاکستری تیره تر از خود

97- کدام گروه به ترتیب دارای تضاد مکمل،تضاد سردی و گرمی و تضاد تیرگی و روشنی می باشند؟

الف- زرد،بنفش آبی،سبز قرمز،زرد      ب- آبی،نارنجی آبی،نیلی سفید،سیاه

ج- زرد،بنفش زرد،آبی- زرد،بنفش         د- زرد،قرمز بنفش،آبی آبی،زرد

98- کدام یک از رنگ های زیر از همه سبک تر می باشد؟

الف- قرمز      ب نارنجی     ج سبز             د- زرد

99- «زمانی که رنگ غنای خود را دارد،فرم جسم، حد اعلای نمود خود را خواهد داشت»این جمله یادآور آثار کدام نقاش است؟

الف- پیکاسو         ب- سزان        ج براک       د- داوینچی

100- در تابلوی« مردی با کلاه خود طلائی» اثر رامبراند، کدام یک از تباین های زیر بیش تر به چشم می خورد؟

الف- تباین سردی و گرمی                  ب- تباین ته رنگ

ج تباین همپایه                        د- تباین تیرگی و روشنائی

101- فریبنده ترین تضاد رنگی را کدام یک از تضادهای زیر دارند؟

الف- تضاد تاریک و روشن             ب تضاد سرد و گرم

ج تضاد کمیت                      د تضاد کیفیت

102- کدام دسته از رنگ های زیر قوی ترین تضادهای رنگ را به وجود می آورند؟

الف- زرد،قرمز،سبز   ب زرد،آبی،سبز     ج آبی،قرمز،سبز    د زرد،قرمز،آبی

103- آبی روی زمینه ی سفید...................

الف- به عقب رانده می شود           ب به جلو رانده می شود

ج- هم سطح سفید دیده می شود              د- همراه با زمینه ی سفید جلو می آید

104- کدام دسته از رنگ های زیر علاوه بر خاصیت رنگ های مکمل از لحاظ تارکی و روشنائی برابرند؟

الف- آبی،نارنجی          ب- زرد،بنفش         ج قرمز،سبز        د- نارنجی،سبز

105- پایه و اساس هارمونی بیش تر بر تضاد چه خاصیتی از رنگ ها استوار است؟

الف- ته رنگ         ب سردی و گرمی     ج تیرگی و روشنی   د- کامل کنندگی

106- کدام یک از رنگ های زیر از بقیه شفاف تر می باشد؟

الف- سبز       ب- آبی              ج =- زرد       د- نارنجی

107- کدام یک از رنگ های زیر می تواند گاهی سرد و گاهی گرم باشد؟

الف- نارنجی         ب- زرد              ج- سبز              د- ابی

108- اگر اطاقی با رنگ قرمز رنگ آمیزی شده باشد تابلوی سیاه رنگ در آن چگونه جلوه می کند؟

الف- سبز مایل به خاکستری           ب آبی مایل به خاکستری

ج- قرمز مایل به خاکستری            د- خاکستری

109- تضاد رنگ های مکمل در کدام مورد از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است؟

الف- طراحی های شرق آسیا            ب ویترای قدیمی

ج- گراوورهای مسی                   د- نقاشی های دیواری

110-تابلوی خاکستری در اتاقی که رنگ آمیزی زرد دارد،متمایل به چه رنگی دیده می شود؟

الف- سبز       ب- زرد              ج بنفش       د- قرم


112- رنگ زرد اگر به وسیله ی سیاه رقیق شود، چه خاصیتی می یابد؟

الف- پرقدرت می شود  ب- شهامت می یابد    ج- کسل کننده می شود د- پرطنین می شود

113- در کمپوزیسیونی که فقط از رنگ آبی استفاده می شود، برای آنکه خاصیت اشباع داشته باشد باید در میان چه رنگی قرار گیرد؟

الف- آبی            ب- خاکستری خنثی     ج نارنجی     د- خاکستری مایل به ابی

114- از دو خاکستری یکسان، یکی بر روی زمینه ی سبز و دیگری بر روی زمینه ی قرمز، کدام یک گرم تر به نظر می رسد؟

الف- خاکستری ها با ارزش واقعی شان دیده می شوند

ب خاکستری روی زمینه ی سبز، گرم تر به نظر می رسد

ج خاکستری روی زمینه ی قرمز گرم تر به نظر می رسد

د- هر دو از رنگ واقعی شان گرم تر به نظر می رسند

115- تناسب هماهنگ ما بین سه رنگ اصلی زرد،قرمز،آبی از نظر وسعت به ترتیب کدام است؟

الف- 6،3،8      ب- 3،6،8        ج 8،3،6       د- 8،6،3

116- در طراحی های آب مرکبی چین و ژاپن، کدام یک از تباین های زیر بارزتر است؟

الف-سردی و گرمی     ب- تاریکی و روشنائی      ج همپایه          د مکمل

117- در یک ترکیب بندی که از قرمز استفاده شده است، برای ایجاد خاصیت اشباع باید آن را میان مجموعه ای از چه رنگی قرار داد؟

الف- قرمز      ب- آبی              ج خاکستری مایل به قرمز د خاکستری خنثی

118- برای ایجاد هماهنگی بین دو رنگ سبز و قرمز، کدام تناسب را باید از نظر وسعت برقرار کنیم؟

الف- سبز 1 قرمز 1 ب سبز1 قرمز2     ج سبز2- قرمز1 د سبز4 قرمز3

119- نسبت فضای هارمونیک آبی به نارنجی چند می باشد؟

الف- 2              ب-            ج 3          د-

120-رنگ زرد و آبی به ترتیب بر روی زمینه ی سفید چه ویژگی می یابد؟

الف- بسیار ملایم می شود، ژرفا را تداعی می کند.

ب جلا می یابد بی رمق می شود

ج بی رمق می شود، ملایم می شود

د- عمیق می شود ملایم می شود

121- جلا و درخشندگی رنگ قرمز در پس زمینه ی سفید چگونه به نظر می آید؟

الف- ملایم      ب- بی رمق      ج تهاجمی          د- خیره کننده

122- کدام رنگ بر روی زمینه ی سیاه، حالتی سرد و تهاجمی می یابد؟

الف- قرمز      ب- آبی              ج- زرد              د- سبز

123- متعادل ترین خاکستری رنگی را کدام رنگ ها ایجاد می کنند؟

الف- نارنجی ، بنفش  ب- قرمز، سبز        ج زرد، آبی        د- سبز، نارنجی

124- کدام یک از رنگ های زیر به ترتیب در بالا و پایین تابلو سنگین جلوه می کنند؟

الف- زرد،قرمز       ب- زرد،آبی          ج- آبی،زرد          د- آبی،قرمز

125- کدام یک از رنگ های زیر در پایین تابلو حالتی شناور و نامتعادل دارد؟

الف- آبی            ب- سبز              ج قرمز       د- زرد

126- رنگ قرمز در پایین یک تابلو کدام یک از ویژگی های زیر را دارد؟

الف- شناور          ب سبکی       ج استواری         د تعادل

127- رنگ آبی در بالای تابلو کدام یک از حالت های زیر را می یابد؟

الف- بی وزنی        ب- تعادل       ج سنگینی     د- استواری

128- کدام یک از رنگ های زیر از لحاظ روانی تاثیر بدتری روی انسان می گذارد؟

الف- آبی خاکستری  ب- قرمز- خاکستری    ج زرد- خاکستری    د- بنفش- خاکستری

129- کدام یک از رنگ های زیر احساس آرامش بیش تری ایجاد می کند؟

الف- سبز       ب- ارغوانی          ج بنفش       د- آبی

130- کدام دسته از نقاشان،آثار خود را بر اساس رنگ های گویا و فرم های خشن به وجود آورده اند؟

الف- امپرسیونیست    ب- اکسپرسیونیست     ج فوتوریست        د- کنستراکتیویسیت

131- کدام یک از رنگ های زیر، عمق و فضای معنوی دارد؟

الف- سبز       ب- زرد              ج- آبی              د- قرمز

132- ذوزنقه ی متساوی الساقین چه رنگی را تداعی می کند؟

الف- بنفش      ب- سبز              ج قهوه ای         د- نارنجی

133- چینیان قدیم از کدام یک از فرم های زیر، برای نشان دادن معابد استفاده می کردند؟

الف- مربع      ب- دایره       ج مستطیل     د- مثلث

134- زرد تیره کدام یک از مفاهیم زیر را در بر دارد؟

الف- فهم       ب- خیانت       ج- تهاجم       د- سلطنت

136- کدام رنگ نشان دهنده ی ارضاء آرامش و امیدواری است؟

الف- سبز       ب- بنفش        ج- زرد              د- نارنجی

137- کدام رنگ نمایشگر بی اختیاری ظلم و دشواری است؟

الف- نارنجی         ب- بنفش        ج- سبز              د- زرد تیره

138- رنگ زرد در روی قرمز، کدام یک از ویژگی های زیر را ندارد؟

الف زرق و برق       ب- شکوه        ج- حسد         د- معرفت

139- کدام یک از رنگ های زیر سنبل زندگی و حیات می باشد؟

الف- زرد            ب- آبی              ج قرمز       د- بنفش

140- رنگ قرمز در روی رنگ زرد لیموئی چه ویژگی می یابد؟

الف- قدرتش ملایم می شود             ب پرشور می شود

ج- انقلابی می شود                   د-درخشنده می شود

141- زمانی که آبی تیره می شود کدام ویژگی را خواهد داشت؟

الف وهم      ب- حسد         ج خیانت      د- جاودانگی

142- کدام یک از رنگ های زیر نشان عشق یزدانی و سلطه ی روحانی می باشد؟

الف- بنفش آبی       ب- بنفش قرمز        ج آبی             د- سبز

 

 

143- قرمز نارنجی و قرمز ارغوانی به ترتیب .................. هستند

الف- پاک و آسمانی ، جنگجو               ب پرشور ، آسمانی

ج شیطانی ، شورشی                 د پاک مهیج

144- کدام یک از رنگ های زیر، یک روحانی دانشمند را نشان می دهد؟

الف- بنفش آبی       ب نارنجی     ج سبز             د- زرد

145- کدام رنگ اگر در سطح وسیعی به کار رود، ترسناک جلوه می کند؟

الف- سبز       ب- بنفش        ج نارنجی          د زرد

146- کدام یک از رنگ های زیر، نشانی تثبیت شده ا زمبارزه انقلاب و شورش می باشد؟

الف- نارنجی         ب- قرمز        ج- آبی سبز          د- بنفش

147- طعم کدام یک از رنگ های زیر شیرین می باشد؟

الف- سبز       ب- زرد              ج قرمز       د- ابی

148- برای مردمان کشور چین آبی سمبل چه چیزی می باشد؟

الف- جاودانگی       ب- غم و اندوه       ج جهل        د- شورش

149- کدام یک از رنگ های زیر، با وضعیت افقی موافق می باشد؟

الف- سبز       ب- زرد              ج- نارنجی      د- آبی

150- کدام زوج رنگی، غرور و عزت نفس را به دنبال دارد؟

الف- قرمز+آبی       ب- قرمز+زرد         ج- زرد+آبی          د- زرد+بنفش

151- کدام یک از رنگ های زیر ترش مزه می باشد؟

الف- سبز       ب- نارنجی      ج ابی             د- زرد

152- رنگ های........ روی زمینه ی..... جلوتر از رنگ های روشن تر و رنگ های .............. روی زمینه ی .......... جلوتر از رنگ های تیره قرار دارند.

الف- روشن تیره تر سفید سیاه        ب سفید تیره تر- روشن تر تیره

ج تیر ه تر روشن تر سفید تیره          د تیره تر سفید روشن تر تیره

153- پراکندگی سایه و روشن............

الف- جزء عناصر ترکیب بندی تصویر است          ب- در ترکیب بندی تصویر فاقد نقش است

ج در ترکیب بندی تصویر عامل مزاحم است  د- همان پراکندگی رنگ ها در ترکیب بندی تصویر است

154- رنگ زرد روی کدام سطح بیش تر نمایان می شود؟

الف- سفید و سبز          ب- سیاه و بنفش      ج خاکستری و سفید د- قرمز و نارنجی

155- شکل های دایره و مربع به ترتیب یادآور کدام رنگ ها هستند؟

الف- آبی قرمز     ب زرد آبی       ج سبز زرد       د- قرمز آبی

156- رنگ زرد با کدام شکل هندسی تطابق دارد؟

الف- ذوزنقه         ب- مربع        ج بیضی       د- مثلث

157- کدام عبارت صحیح است؟

الف- رنگ آبی متوجه درون و رنگ قرمز برونگرا است    ب رنگ قرمز متوجه درون و رنگ آبی برونگراست

ج- رنگ های قرمز و آبی هر دو برونگرا هستند    د- رنگ های قرمز و آبی هر دو درونگرا هستند

 

 

158- کدام یک از رنگ های زیر مبین ذات با حرکت ابدی می باشد؟

الف- بنفش      ب زرد             ج آبی             د قرمز

159- با قرار دادن رنگ های زرد،قرمز،بنفش و سبز در کنار هم بر روی زمینه ی سیاه کدام یک رو به جلو می آید ؟

الف- قرمز           ب- سبز              ج بنفش       د- زرد

 

161- کدام یک از رنگ های زیر مبین دینداری می باشد و در حالت تیرگی خرافات را به دنبال دارد؟

الف- آبی            ب- زرد              ج نارنجی          د- بنفش

162- کدام رنگ بی طعم و کمی متمایل به شیرینی می باشد؟

الف- قرمز           ب- آبی              ج- زرد              د- نارنجی

163-حمله و تعرض با کدام یک از رنگ های زیر هماهنگی دارد؟

الف- آبی            ب- بنفش        ج زرد             د- سبز

 

165- رنگ های آبی،سبز،زرد،نارنجی، روی زمینه ی سفید قرار دارد، کدام یک از رنگ ها بیش تر به جلو تاخت می کند؟

الف- آبی            ب- قرمز        ج نارنجی          د- زرد

166- آبی بر زمینه ی قرمز نارنجی چه خصلتی می یابد؟

الف- حیات نو        ب غم و اندوه      ج ترس        د- خرافات

167- کدام یک از رنگ های زیر پایان تابستان و اغاز پاییز می باشد؟

الف- قهوه ای        ب- سبز              ج- زرد              د- قرمز

168- مردی تنها در خاه است، کدام رنگ تنهایی او را القاء می کند؟

الف- بنفش قرمز           ب- نارنجی           ج سبز             د- بنفش آبی

169- کدام یک رنگ های زیر عامل موثری در سازندگی و تشدید رویش گیاهان می باشد؟

الف- زرد       ب- قرمز        ج- سبز              د- آبی

170- حاصل ترکیب افزایشی سبز،آبی و بنفش چه خواهد شد؟

الف- آبی لاجوردی     ب- قرمز ارغوانی          ج- آبی فیروزه ای      د- سفید    

     

کاشیکاری و ملات کاری

 

  

 

کاشی و کاشی کاری

 

فن وصنعت کاشی که در صنعت ساختمان بکار می رود از دیرباز در مصر باستان (4700 ق.م)و بین النهرین (3700ق.م) و ایران باستان دوره هخامنشی رواج داشته است.در دوران اسلام این هنر در پیدایش زیبایی و امستحکام نمای بیرونی و درونی ساختمانها و اماکن مدهبی از جمله مقابر ،مساجد و برخی از پلها به شیوه گسترده ای  به کار گرفته شده است .به ویژه از اواخر قرن چهاردهم هجری اکثر بناها  با کاشیکاری اراسته گردیدکاربرد این هنر در تزئین و استحکام بناهای معماری از گسترش و تکامل ویزه برخوردار گردید.به همین دلیل ویزه ها و سبکهای متعدد که عبارتند از آجر لعابدار،کاشی تک رنگ،کاشی معرق ،کاشی هفت رنگ   ،کاشی زرنگار (طلایی)،کاشی معقلی و کاشیهای مکتوب (کتیبه دار).

در آغاز تزئین بناها با کاشی تلفیق کاشی و آجر و آجرهای تراش دار و گچ بوده وقطعات کاشی و آجرهای کوچک لعابدار و شکل تراش خورده در نمای بناها جاسازی می شده است .دوره سلجوقی فن کاشی سازی و نقاشی با لعاب بسیار گسترش یافت.

-        استفاده از کاشی برای تزئین بنا در کنار آجر و گچ

-        رواج کاشی به نام "خشت کاشی"که با روش قالب زدن ساخته

-        شکل و قالب کاشیها بیشتر صلیب و ستاره هشت پر و طرح های هندسی بود.

-        ابداع کاشی زرین فام و کاشی لعاب پران

دوره ایلخانی را می توان فعال ترین دوره ساخت کاشی در ایران دانست .

در دوره تیموری ابداع کاشی معرق یا کاشی موزائیک که با تراشیدن قطعات کوچک خشتهای کاشی و ایجاد نقوش مورد نظر از هر رنگ و جفت و جور کردن در کناریکد یگر جهت تزئین بنا رواج پیدا کرد.

در دوره صفویه رواج کاشی هفت رنگ مهمترین اتفاق سیر تحول کاشیکاری در معماری است.خشتهای مربع یک اندازه که بر روی آن با هفت رنگ لعاب نقاشی می شود تنوع رنگی کاشی هفت رنگ عبارتند از (لاجوردی،آبی،سفید،زرد اکر،سیاه،قهوه ای و سبز).

نقوش کاشی هفت رنگ بر خلاف معرق کاشی از همان ابتدا به دلخواه ترسیم می شد.کاشی هفت رنگ آسانتر و ارزانتر اجرا می شود.

 

 

ساخت بدنه کاشی و سرامیک:

 

بدنه کاشی و یا سرامیک که (بیسکویت)نامیده می شود با استفاده از خاک رس و آب (گل)ساخته می شود برای ساخت بیسکویت کاشی عمدتا از خاک رس استفاده می شود.و برای ساخت سرامیک از خاکهای سرامیکی گاهی در سطح زمین بوده و یا زیر حاکهای زراعی پیدا می شود و گاهی نیز قشر ضخیمی از ماسه سنگها ومواد الرا می پوشاند .

-در تهیه خاک باید از جهات مختلف مورد بررسی قرار گیرد:

1- خاک قلیایی نباشد(پس از خشک شدن گل لکه های سفیدی روی آن بوجود می اید.

     2-  گچ و آهک نداشته باشد(در محله پحت باعث شکستن و چریدگی بدنه می شود)

    3- ماسه نداشته باشد

    4- مواد آلی نداشته باشد.

گلهای معمولی که برای کاشی استفاده می شود از خاک رس معمولی استفاده می شود در حالیکه برای گل ویزه سرامیک از کائولین که از طریق شستشوی صخره ها فلدسپاتی با خرد کرذن و حل در اب بدست می اید.

انواع خاکها:

1-   شن(دانه های ریز 2 الی 6 میلیمتر)

2-   ماسه(دانه های ریزتر 2 الی 4 میلیمتر)

3-   لای(دانه های 6 درصد الی 002/0 درصد میلیمتر)

4-   رس(دانه های کوچکتر از 002/0 میلیمتر)

خاکها در اثر هوازدگی و فرسایش پدید می ایند که بصورت فیزیکی و یا شیمیایی صورت می پذیرند.در اثر هوازدگی فیزیکی ساختمان سنگها تخریب می گردند و از نظر ترکیب کانی شناسی با سنگ مادر یکسان هستند.نظیر شن وماسه وسیلیس و لای که تغییر درجه حرارت جذب و دفع آب و فرسایش موثر است .در هوازدگی شیمیایی تجزیه مولکولی اتفاق می افتد که خاک حاصل از منشا مادر کاملا متفاوت می شود مثل خاک رس.

عوامل شکل گیری خاک  هوازدگی شیمیایی درجذب هیدروژن - جذب اکسیژن  انحلال و تبادل یونی موثر است گل سرامیک باید ویژگیهای زیر را داشته باشد:

1-   کمترین ناخالصی

2-   عدم وجود شن

3-   عدم وجود آهک و گچ

4-   چسبندگی مناسب

5-   جذب اب و انقباض کم در حین خشک شدن

6-   درجه پخت مشخص

7-   مناسب بودن برای تهیه دوغاب ریخته گری

 

 

شیوه تهیه خشت کاشی:

 

به 2 روش خشت کاشی یا بیسکویت ساخته می شود به شیوه دستی و سنتی:

که گل آماده شده با خاک رس را در قالب چوبی فشرده کرده و پس از شکل گیری در معرض نور حرارت آفتاب خشک می نماید پس از خشک شدن داخل کوره گذاشته و در حرارت بالا سخت می گردد.

شیوه دوم : به شکل صنعتی است که خاک رس خالص را با بخار مخلوط نموده و در داخل قالبهای محکم فلزی پرس شده و وارد کوره خشک کن و سپس وارد کوره پخت بدنه می گردد.

 

 

شیوه تهیه خشت سرامیک:

 

برای بدست اوردن گل سرامیک ابتدا و یا سنگ فلدسپات را درون میکسر خرد کرده و پودرحاصل را درون حوضچه های آب ریخته و شنهای آنرا جدا کرده و می گذارند آب آن تبخیر گردد تا به گل غلیظ دست یابند. بدنه بیسکویت سرامیکی به دو روش ساخته می شود.اول اینکه گل بدست امده را داخل قالب ریخته وفشرده گرددو پس از خشک شدن وارد کوره فوق با حرارت بالاتر می گردد دوم اینکه دوغابی از مواد اولیه ساخته شده در قالبهایی از جنس گچ ریخته می شود و بازمان معین و مشخص از قالب خارج می گرددبخشی از دوغاب به بدنه قالب می چسبد که همان بدنه سرامیک می شود درجه پخت سرامیک از کاشی بالاتر بوده و به همین دلیل نفوذ آب در بدنه سرامیکی در حد صفر می شود.در حالیکه بدنه کاشی جاذب رطوبت و آب می باشد و اب به درون نفوذ پیدا می کند.

 

 

آشنایی با لعاب :

 

لعاب به دو نوع تقسیم می شود :

-        لعاب رنگی جهت ایجاد رنگ کاشی و سرامیک و لعاب شیشه که لایه نازکی بصورت پوستی و براق بر سطح بدنه بیسکویت بوجود می اید که محافظ رنگ و بدنه کاشی و سرامیک می باشد.لعاب پس از پخت می تواند به شکل شفاف شیشه مانند و یا مات به صورت کریستال بوجود اید.بسیاری از سنگها که بلوری هم  نیستند در اثر حرارت و ذوب شدن می توانند به شیشه و مینا تبدیل شوند از جمله اکسید سیلیس،کوارتز،فلدسپات،گرافیت،کربنات باریم و ...در اثر حرارت زیاد به شیشه شفاف تبدیل می گردد و پس از اینکه در اب با سرعت سرد شده و ساییده گردد پودر لعاب شیشه بی رنگبدست می اید.لعاب شیشه بالاترین درجه حرارت (1000تا 1060 درجه سانتی گراد)پخت را دارد برای تهیه لعاب رنگی پودر لعاب شیشه بی رنگ را با برخی اکسیدهای فلزی از جمله اکسید قلع ،اکسید سرب،اکسید کلسیم،اکسید سدیم ،اکسید پتاسیم ،اکسید روی و آلومینیوم به نسبت معینی مخلوط می کنند.

-        اکسید آهن رنگ قرمز و اکسید مس رنگ فیروزه ای و اکسید کبالت رنگ ابی را بوجود می اورد البته درجه حرارت و مقدار اکسیژن دهی هنگام پخت لعاب رنگ انرا نیز تغییر می ذهد .

 

 

مشخصات کلی کاشی و سرامیک:

 

جذب اب : میزان جذب آب عاملی است برای اندازه گیری تخلخل بیسکویت کاشی میزان جذب اب برای سرامیک و چینی(استون ور)تغریبا صفر است و برای کاشی و سفال 20 الی 25 درصد متغیر می باشد.تخلخل کاشی نشانگر نرمی بدنه (بیسکویت)ان است و معمولا سوهان خور و شکل پذیر خواهد و در حالیکه که از تخلخل صفر برخوردار می با شد سوهان خور نبوده و مناسب شکل پذیری نخواهد بود.

تیشه: کاشی تراشی عبارت است از: نوعی ابزار شبیه چکش که دارای لبه تیز بوده و در انئازه های مختلف تهیه می گردد.وزن آن مانند تیشه بنایی متفاوت می باشد و عمدتا دارای 3 وزن سبک ،متوسط و سنگین می باشد.نوع معمولی آن حدود 600 گرم وزن دارد .

در معرق کاری ،کاشی را ابتدا به اندازه و شکلی باید تراشیده شود با الماس خط انداخته و سپس با نوک تیشه کاشی را می شکنند تا شکل تا اندازه ای دراید که در محل نصب قرار گیرد.

 

الماس کاشی بر:

قلمی همانند الماس شیشه بر می باشد که جهت خط انداختن سطح روی کاشی (سمت لعاب شیشه ای )استفاده می گردد.

شاقول:

وسیله ای است دارای وزنه مخروطی شکل از جنس برنج یا فولاد که انتهای ریسمانی وصل شده و برای تراز عمود بودن و یا ستون از آن استفاده می شود.

تراز: ابزاری است برای کنترل قائم بودن ویا افقی بودن سطوح ساختمانی و ستونها و دیوارها و کفها از آن استفاده می گردد از آن استفاده می گردد معمولا از جنس چوب و یا فلز و یا پلاستیک ساخته می شود و به طولهای 20 تا 90 سانتیمتر ساخته می شود.

شمشه:

نوعی میله با سطح مقطع مربع شکل از جنس چوب و یا فلز در اندازه های مختلف می باشد که کاملا مسطح و صاف بوده و برای کنترل صاف بودن سطح دیوار از ان استفاده می شود.

گونیا:وسیله ایست که برای کنترل زاویه مخصوصا گوشه ای 90 درجه از آن استفاده می نمایند.

آشنایی با چسب مورد استفاده در کاشیکاری:

امروزه با پیدایش چسبهای سنتستیک ساخته شده در صنعت پلیمر چسبهای سنتی که از تولیدات گیاهی و حیوانی بدست می آمدند از صحنه خارج شدند.امروزه چسبنده های صنعت ساختمان از سه گروه زیر می باشند:

چسبهای pvaکه در برابر رطوبت مقاومند  چسبهای اکرلیک و چسبهای سیمانی  چسب چوب: از خانواده چسبهای pva(پلی ونیل استات) که برای کارهایی که بازمینه چوب تخته سه لایی و یا mdfباشند مناسب می باشد.همچنین برای چسباندن مواد روی گچ نیز کاربرد دارد.

چسب بتن:

از دیگر چسبهای خانواده pva می باشد که جهت اب بندی بتن از ان استفاده می شود که برای زمینه های گچ و سیمانی استفاده می شود چسب بتن را داخل خمیر سیمانی استفاده می نمایند تا نفوذ اب به صفر برسد اما از ایم چسب مانند چسب جوب می توان استفاده نمود.

چسب کاشی:

 

دو نوع چسب کاشی برای نصب به کف و نصب به دیوار موجود است نوع دیواری ان عمدتا به صورت خمیر آماده کار در گالنهایی نگهداری و مورد استفاده قرار می گیرد نوع پودری که عمدتا برای نصب سرامیک کف استفاده می شود که در هنگام استفاده با آب مخلوط گردیده و خمیر یکدست بدست می اید.

خمیر سیمان:

از ترکیب یک واحد سیمان و سه واحد پودر سنگ بدست می اید و با اضافه کردن اب آماده مصرف می گردد.

پودر بندکشی:

این پودر تقریبا ترکیب آماده ای از سیمان و چودر سنگ است که در هنگام استفاده با آب ترکیب می شود و عمدتا برای بندکشی کاشی و سرامیک از آن استفاده می گردد.

چسبهای رزینی و دیگر چسبهای صنعتی نیز گاهی به مناسبتی در صنعت ساختمان کاربرد خاص خود را دارد.

گچ: در مواردی برای چسباندن قطعات بر روی زمینه گچی مورد استفاده قرار می گیرد در زمانهای گذشته عمدتا کاشیها را با گچ بر زمینه خود نصب می کردند در صنعت معرق کاشی پشت قطعات چیده شده را با گچ قالب بندی می نمایند.

کاشی و کاربرد آن:

 

کاشی مهری: قالب مورد نظر را اماده می کردند و کف قالب را که نمای اصلی کاشی یا آجر را پدید می اورند ،بانقوشی که برگزیده بودند کنده کاری می کردند پستی و بلندی در این کنده کاری چشم گیر بود پس از آماده شدن قالب ،خمیر گل رس را در آن جا می دادند و پس از برداشت اضافات آنرا در محل مناسبی برگردان  میکردند تا خشک شود حشت خشک شده را لعاب اماده می کرند و برجستگیها را لعاب مورد نظر آغشته کرده و گودیها را به وضع اولیه باقی میگذاشتند پس از پخته شدن ،محل گودیها به شکل آجر نمایان می شد و محل برجستگیها به شکل کاشی لعابدار به نمایش در می اید.

 

کاشی پیش بر:گل قالب گرفته شده را روی صفحه صافی برگردان می کردند و شکلهای مورد نظر را بر روی آن بوجود می اورند و پس از خشک شدن به کوره رفته و پخته می شود که به شکل آجرنما مورد مصرف قرار می گیرد

 

 


 

گره کشی:

 

کاشیهایی که با طرح و نقشهای مختلف با اشکال چندضلعی پهلوی یکدیگر قرار می گیرند و تشکیل نقش واحدی را می دهند به نام گره کشی مشهورند .

 

 

                        

 

 

 

معرق کاشی:

 

معرق کاری عبارت است از قطعه های بریده شده کاشی که از نقوش مختلف و رنگهای متفاوت تراشیده و کناریکدیگر به شکل قطعه ای بزرگ درآمده و روی دیوار نصب می شود این نقوش گاهی به شکل گره کشی و گاهی از نقشهای گل وبوته های اسلیمی و ختایی استفاده می شود.


 

مراحل اجرایی معرق کاشی: اصولا برای معرق کاشی از کاشیهای دست ساز استفاده می شود کاشیهایی که دارای قطر 1 الی 2 سانتی متر بوده و سطح آنرا با لعابهای رنگی و سپس لعاب شیشه پوشانده شده و برای طرحهای مورد نظر برش خورده و مورد استفاده قرار میگیرد اندازه کاشیهای ذست ساز 15 در15 سانتی متر است.

کاغذ بری: ابتدا نقش یا طرحهایی راکه به کمک خطوط بر روی کاغذ مشخص می نمایند و در دور طرحهای مورد نظر را با کاتربرش داده و از هم جدا می سازند.این بریده های را اگر تشابهی داشته باشند جدا از هم جمع آوری می کنند واگر قرینه نباشند ،رنگهای متشابه را در یک جا قرار میدهند که در موقع چسباندن روی کاشی پیشرفت کار سریعتر انجام می گیرد.

کاغذ چسبانی: قطعات بریده شده کاغذی را که از یک نقش بدست می اید و گره های مربوط به رنگهای مختلف را تشکیل می دهد بر کاشیهایی که رنگهای مورد نظر را دارند می چسبانند به طوریکه علایم مشخصه هر یک مرئی می باشد.از این کاغذها روی کاشی به طرفی که لعاب داده شده می چسبد وچسب آن سریش یا چسب موقت دیگر می باشد زیرا باید در خاتمه کار با خیس کردن بتوان آنرا از سطح کاشی جدا نمود حد فاصل بین دو قطعه کاغذ که روی کاشی می چسبد در حدود 5 میلیمتر یا بیشتر است باید کاغذها را خیلی صاف و بدون چین خوردگی روی کاشی چسباند تا اندازه قطعه بزرگ و یا کوچکتر نشود زیرا بعد از تراشیدن نمی توان در جای خود قرار گیرد ودرزها  وحد فاصل بین دو کاشی زیاد یا کم نگردد .

 

 

              

 

 

تکه بری: برای جداسازی و آماده کردن قطعاتی که در کاغذ چسبانی با فاصله 5 میلیمتر یا کمی بیشتر برسطح کاشی انجام شده است را ابتدا با الماس مخصوص کاشی که شبیه الماس شیشه می باشد دور کاغد و یا همان نقش مورد نظر را خش می اندازند سپس با چکش و یا شیشه مخصوص کاشی تراشی قطعت را جدا کرده و اضافه کاشی تا مخیط نقشی را می تراشند باید دقت کرد که لعاب اطراف کاغذهای چسبانده شده سالم بماند این جداسازی و تراشیدن اضافات کاشی به مهارت استاد کار نیاز دارد تا مهارت خود تیشه کاشی تراشی را در پیچ و خم طرحها حرکت دهد و قطعات را از هم جدا سازد عمل جدا سازی قطعات را تکه بری می گویند.


  

 

لب زدگی:

 

پس از جدا شدن قطعات استادکار لعابهای رنگی اضافه اطراف طرح و کاغذ تا جاییکه با الماس مشخص خط افتاده است را با تیشه و یا سوهان می تراشد به طوریکه در اطراف کاغذ فقط بدنه کاشی زیر کاغذ های چسبانده شده دیده می شود.این لعاب پرانی را در اصطلاح "لب زدگی"می گویند.

گل بردگی: در این مرحله با تیشه مخصوص ،اجرهای پیرامون قطعه لب زده را که روی لعاب آن کاغذ چسبیده را می تراشند به طوری که اجرها از لبه کاغذ تا پشت کاشی تراشیده شوند.تراشیدن بدنه کاشی و آماده کردن قطعات برای ظریف کاری در مراحل بعدی است اگر برجستگیهای اضافه در پشت کاشی وجودداشته باشد قطعات خوب کنار هم قرار نخواهند گرفت .


 

 

سوهان زنی:

بعداز مرحله گل بردگی با تیشه با استفاده از سوهانهای مختلف لبه های کاشی را خوب برای درز یکنواخت آماده می نماید(ذرز مخلی است که دو بعد کاشی به هم می چسبند)بعد از آماده شدن قطعات کاشی از گل بردگی با سوهانهای مختلف که بتواند درست در پیچ و خم زاویه های باز و بسته کاشی ،صافکاری و حرکت و عمل درز کردن را انجام دهد استفاده می کنند.تا اگر در محیطی برجستگی باشد ان را از بین ببرد ولبه کاشیها را از روی لعاب دار کاشی به پشت به طور مایل سوهان کاری می کنند به نحوی که لبه لعاب دارکاشیها پهلوی هم قرار گیرند .اگر لبه کاشیها در خط مستقیمی باشد می توان از سنگ سنباده استفاده کرد این عملیات را "سوهان زنی"می گویند.

تخمه گذاری:

تخمه گذاری عبارت است از قطعات کوچک که بوسیله دست تراشیده می شوند و در دل قطعات بزرگتر جا می گیرند.مثلا غمچه ای که در میان برگها یا برگی که در میان چند بوته جقه  ای یا اسلیمی باید جاساز می شود.البته باید بدانیم که رنگ کاشیها هیچ کدام مشخص نیست چون روی انها کاغذهای طرح اولیه چسبیده و استادکار با شماره و علامتهایی که روی کاغذهاست رنگ را تشخیص می دهدو هر کدام را در محل خود جاساز می کند.هنگامیکه قطعه نامبرده در محل خود قرار گرفت انرا بوسیله مخلوط گچ و سریش محکم می کند .


 

 

جمع آوری:

 

هنگامی که تخمه گذاری قطعات تمام شد و قطعات طرح در مراحل قبلی آماده گردید نسخه تکراری طرح را روی زمین صاف یا میز پهن کرده و قطعات آماده شده را از روی شماره روی شماره خود جای گرفتو از دزستی کار اطمینان حاصل شد ،روی زمین در محل مناسبی یا روی میز صاف و یا در سورتیکه سطح کار به شکل منحنی و قوسی باشد باید زیرکار را با گچ به شکل حجم مورد نظر آماده کرد (به این مرحله تخمیر می گویند)برای اینکه قطعات هنگام مونتاژ و جمع آوری حرکت نکند می توان با چسب سریش آنها را از سمت لعاب یا کتغذ چسبیده شده روی آن بر سطح میز روی نقشه و طرح چید تا هنگام ملاط ریزی پشت کاشیها قطعات جا به جا نشوند.

پس از پایان مرحله فوق اطراف کار طرحها مهار می نمایند و شیشه گیری و تراز می نمایند و با آماده کردن بستر کار پشت کاشیها را با ملاط گچ و یا سیمان به قطر 3 سانتی متر پ و تراز و صاف می نمایند.پس از خشک شدن ملاط پشت کاشیها ،قطعات یکپارچه را از زمین برداشته و در جای اصلی روی کار نصب می نمایند.پس از شاقول کاری و تراز نمودن ،پشت قطعات را با دوغاب سیمان پر می کنند.پس از خشک شدن سیمان ،کاغذهای روی کاشی را نمدار کرده واز سطح کاشیها تمیز و آماده بهره برداری می گردد.



شباهت و تفاوتهای بین معرق کاشی و نقاشی موزائیک:

 

تعریف کاشی معرق:

معرق کاری عبارت است از قطعه های تراشیده شده کاشی که نقوش مختلف را ازرنگهای متفاوت تراشیده و در کناریکدیگر قرار می دهند و به شکل قطعات بی رنگ در آورده و روی دیوار نصب می شود تا زینت بخش بنا گردد.این نقوش گاهی از نقشهای گره کشی و گاهی از نقشهای مختلف مانند گل و بوته ،اسلیمی،ختایی با خطوط مختلف تشکیل می گردند معرق کلمه ای است عربی است از ریشه کلمه عرق که به معنی لاغر و کم گوشت است.دهخدا همچنین تعریف می نماید "نوعی کاشی مرکب از قطعات مختلف و رنگهای گوناگون که چون کنار هم می گیرند نقشی زیبا و بدیع به وجود آید."

 

 

   
  

 

تعریف هنر موزائیک:

 

وازه فرانسوی آن mosaique  می باشد.به معنی چیزی که از قطعات مختلف درست شده باشد . در انگلیسی با کمی تفاوت املایی به همین معنی کاربرد دارد (mosaic)استاد روئین پاکباز این گونه تعریف می کند " طرح پیکر نما یا انتزاعی ساخته شده از قطعات سفال،سنگ،شیشه ،چوبهای رنگی بر روی دیوار یا کف "

دهخدا نیز می گوید:مجموعه مکعبهای کوچک و رنگارنگ از مرمر یا اسمالت که رسمی هندسی راتشکیل می دهند و در سیمان کار گذاشته شده اند.


    

با مطالعه تازیخی و کاربردی این دورشته م یتوان به این نتیجه رسید که وجه مشترک این دو واژه برماهیت قطعه قطعه و رنگین موزائیک کاشی تاکیدشده است.و اما وجوه تمایز این دو را می توان به نحوه بکارگیری و استفاده از متریال به شکل زیر اشاره نمود.

در تکنیک معرق کاشی ،ایجاد نقشها از تراشیدن کاشی به شکل دقیق طرح صورت می پذیرد و از کنار هم قرار گرفتن قطعات به صورت مبت و منفی سطح کار تکمیل می گردد و حد فاصله های قطعات بسیار کم و اندک است .همچنین در تکنیک کاشی معرق صرفا از کاشی دست ساز با لعاب رنگهای محدود استفاده می شودطرح و نقش در هنر معرق کاشی محدود بوده و عمدتا از نقوش هندسی و گره چینی و نقوش گیاهی و اسلیمی و ختایی استفاده می گردد.

در حالیکه در نقاشی موزاییک از تنوع رنگ و تنوع متریال و تنوع طرح می توان استفاده نمود و خلق اثر محدود به طرح و رنگ نیست از طرف دیگر کاشی معرق در کنار اجرکاری جهت تزئین بنا کاربرد دارد درحالیکه نقاشی موزائیک در فرمتهای متفاوت مخیطی از جمله نمای بنا ،کف،سقف و در محیطهای شهری و مبلمان شهری کاربرد فراوان دارد .

شیوه اجرای یک اثر معرق کاشی . موزائیک نشان دهنده اختلاف بنیادی این دو شیوه است که این تفاوتهامنجر به شکل گیری اثاری می شود که مخصوص از نظر بصری وحسی این تفاوت های اجرایی را منعکس می کند.فرایند تولید معرق کاشی در کنار شیوه های اجزکاری و نقش بندی نما با مواد سنتی دارای مراحلی می گرددکه در هر مرحله به تخصیص و مهارت ویژه ای نیاز می شود.

تهیه خاک رس و تهیه گل برای ساخت خشت اولیه پخت خشت اولیه و تهیه بیسکویت کاشی و مرحله لعاب پخت ویژه آن و مرحله لعاب شیشه روی رنگ و پخت دوم آن از یک طرف ومراحل تولید طرح طبق اندازه سطح مورد نظر (طرح اولیه بسیار دقیق بر روی کاغذ انجام می شود که فاقد سایه روشن ورنگ بندی محدود می باشد)برش کاغد طبق الگو ی طرح برش و ساب زدن قطعات طرح بر اساس الگوی کاغذی مونتاژ و جمع آوری قطعات شماره گذازی شده بر اساس طرح اصلی و ملاط دهی از پشت و...


در هنر موزائیک برعکس معرق کاشی روش ساده انتخاب طرح ازاد بوده و محدودیتی ندارد و هر نوع طرح و نقشی را می توان انتخاب نمود .ابتدا طرح بر روی سطح مورد نظر که می تواند دیوار باشدو یامف و یا انواع تخته و پنلهای دیگر نقش می گردد.

هر بخش از طرح با قطعات رنگی از مواد ماندگار مثل کاشی سنگ،صدف،چوب،آینه و شیشه آجروحتی پلاستیک ها چیده می شود و فاصله هایی مابین قطعات چیده شده باقی می ماند که پس از اتمام مرحله چیدمان رنگ بندکشی می شود.جالب است بدانیذ که در موزائیک مهم ترین عامل زیبایی تنو شکل،اندازه،و فاصله قطعات چیده شده باشد که همان تنوع وتکث عنص بافت در تصویر است و پیچیدگی طرح در زیبایی نهایی آن نقش اصلی ندارد.


در هنر موزائیک مرحله تکمیلی کارکه مرحله مهمی نیز می باشد مرحله بندکشی و دوغاب دهی کار می باشد

اجرای نقاشی موزائیک به مناسبت کاربرد آن چند روشش می باشد که مهمترین انها عبارتند از:

1-    روش مستقیم

2-    روش غیر مستقیم

3-    روش معکوس

4-    روش بلوکی

5-    روش پانلی

6-    روش توری ...

در اجرای موزائیک ،اجرای مراحل مختلفی میتوان در هر لحظه متناسب پیشرفت کار تصمیم گیری کرد و واحدهای متناسب با پیشرفت کار رااجرا نمود یعنی می توان سلیقه های آنی و حسی را در کار اعمال کرد که چنین امری در معرق کاشی غیر ممکن است اجرای کاشی کاری معرق به گونه ایست که نقش نهایی بسیار دقیق وشفاف را بوجود می آورد و در نهایت سطحی یکپارچه را به نمایش در آورد اما موزاییک با توجه به این که قطعات با کوچک و بزرگ گاها دارای سطحی ناصاف و تنوع مواد ومتریال باقطرهای متنوع و با فاصله متنوع ایجاد می گردد.مصالح و مواد و متریالهای متنوع بکاررفته در موزائیک امکان استفاده از طیف وسیعی از رنگها و بافت ها را می دهد.در خالیکه برای معرق کاشی با نوعی خاک از کاشی شکل گرفه است که قابل ساب خوردن باشد این فرایند موجب شده تا کاشی با بدنه ای سست  و در رنگهای محدود تهیه شود تا بتوان به راحتی آن را شکسته و ساب زد.


 

 

کاشی هفت رنگ(یا خشتی):

 

سبکی از کاشیکاری اسن از کاشیهای با شکل واحد منظم بنا به سلیقه استادکار و ویژگیهای محل اجرای اثر و اصولا به شکلهای مربع،مستطیل،شش ضلعی،ستاره ای وشکلهای دیگر و در اندازه های متداول 15 *15 و 20*20 سانتیمتر به صورت خشت با زنگ زمینه غالبا سفید تهیه شده سپس طرح اولیه به کمک گرده دغال برروی  کاشی کپی می شود.سپس توسط اکسید منگنز فقلم گیری شده و بعد با رنگهای مختلف اما پایه حرارتی پایین تر از رنگهای کاشی و رنگ امیزی می گرددو دوباره به کوره رفته و آماده نصب می شود.

هفت رنگ اصلی و متداول جهت رنگ آمیزی این نوع از کاشی عبارتند از سیاه،سفیدفلاجوردی،زرد،حنایی و قرمز که امروزه از سایر رنگها مثل طلایی و سبز و... استفاده می شود.

 


 

 

کاشی معقلی: نقوش معقلی از مصالحی مانند اجر وکاشی ساخته می شود ومعمولا در جدولهای شطرنجی و به شکل

هنذسی در هنگام نصب بوجود می اید.. 

   

منابع:

1-    مطالبی از وبلاگ نوید عبادست

2-    کتاب کاشی و کاربرد آن(محمود ماهر النقش-انتشارات سمت)

3-    کتاب کاشیکاری و کاربرد آن(ابوالقاسم گرامی –نشر اتحاد)

 

شیوه انتخاب طرح برای نقاشی موزائیک:

با توجه به نوع و بستر انجام کار مورد نظر را باید انتخاب کرد به طور کلی می توان طرح ها را به سه شیوه کلی تقسیم کرد:

  • طرحهای رئال
  • نقوش تزئینی شامل 1- هندسی  2- سنتی

طرحهای رئال: نمونه تصاویری که به صورت عکس از مناظر زیبا یا پرتره های زیبا و یا موضوعات طبیعی تهیه شده است را می توانید با تکنیک موزائیک اجرا نمائید.برای راحتی اجرای چنین طرحهایی بهتراست که طرح یا عکس اولیه را با روش دستی و یا نرم افزاری تبدیل به سطوح رنگی نمائیم تادر هنگام اجرا تطابق رنگی و انتخاب رنگ راحتی انجام گردد.

اجرای تصاویر رئال و واقعی به مهارت سایه پردازی نیاز دارد و اجرای طرحهای طبیعی به دانش طراحی و نقاشی نیاز دارد.

طرحهای(نقوش) تزئینی: نقوش تزئینی جز لاینفک هنر ایران

تونایی ساختن ملات کاشیکاری:

ملاتها از جمله چسب های ساختمانی میباشند موجب چسباندن قطعاات مصالح به یگدیگر می گردند و یا به عبارت دیگر  دو قطعه از مصالح ساختمانی را به خود میچسبانند برای چسباندن کاشی بر روی سطوح قائم از دوغاب سیمان به نسبت حجمی 15 و برای پرکردن نسبت ها از دوغاب سیمان و پودر سنگ استفاده می شود ملات کاشیکاری باید خاصیت چسبندگی در ملات داشتهخ باشد به طوری که بتواند بعد از مدتی که از مصرف آن گذشت دو قطعه کاشی و دیوار را به خود بچسباند .خاصیت چسبندگی در ملات باید حداکثر یکی دو ساعت پس از مصرف در ملات ظاهر شده و پس از 10 ای 12ساعت به حداکپر خود برسد.ملات کاشی سیمان دوغاب می باشد که بین فواصل کاشی و دیوار ریخته می شود.باید بتواند خاصیت چسبندگی و سایر خواص خود را برای مدت ها(به اندازه عمر ساختمان) حفظ کند.دوغاب باید نفوذ پذیر باشد تا بتواند ئدر قطعات مجاور خود نفوذ کرده و موجب چسباندن آنها به خود شود.ملات باید در مقابل عوامل جوی مقاوم باشد و خاصیت خود را از دست ندهد

شناسایی اصول ایمنی و حفاظت درساختن ملات کاشیکاری

یکی از اصول ایمنی وحفاظتی که در ساختن ملات کاشیکاری باید مد نظر قرار گیرد. سخت شدن ملات به علت طولانی بودن زمان استفاده از آن است . کارایی ملات یکی از مهمترین ویزگی های آن است.

کارایی ملات یکی از مهمترین ویژگی های آن است.

کارایی ملات عبارت است از قابلیت لغزندگی ذرات دانه های سنگین لیز شده به وسیله دوغاب سیمان روی یگدیگر کارایی تا حد زیادی بوسیله دانه بندی و رعایت تناسب بین مصالح قابل کنترل است ولی تنظیم نهایی آن توسط بنا در موقع کار صورت می گیرد.کارایی رضایتبخش ملات تحت تاثیر خاصیت مکندگی آجر یا دیگر مصالح ساختمانی بستگی به قابلیت آب نگهداری ملات دارد.این خاصیت به وسیله آزمایش هایی قابل اندازه گیری است کارایی خوب و قابلیت آب نگهداری مناسب در یک ملات برای تامین حداکثر چسبندگی با مصالح بنایی از عوامل ضروری است .

مخلوط کردن ملات برای کارهای کوچک بادست و در مقادیر زیاد با ماشین توصیه شده است افزودن آب به ملاتهای که به علت  دست دادن مقداری از آب خود سفت و سخت شده اند. هر چند مرتبه که لازم باشد مجاز شده تا از این طریق به روانی مطلوب خود برسند . مصرف ملات تا 5/2ساعت پس از ساختن مجاز دانسته شده است .ولی در استاندارد 1903 برای احیای ملات سیمانی این حد 2 ساعت تعیین شده است .رعایت مسائل ایمنی و حفاظتی بستگی به شرایط محیط و گرما و سرما در زمستان بستگی به عوامل جوی دارد که باید در مقابل یخ زدگی .برف.باد.باران .آفتاب و سایر عوامل جوی حفظ شود.

آشنایی با مصالح مورد نیاز در ساختن ملات

خاک رس

خاک رس از فراوان ترین و ارزانترین مواد چسباننده هوایی به شمار می رود که به صورت فیزیکی وخشک . سفت می شود.خاک رس آب می مکد و ورم می کند . به هنگام خشک شدن جمع شده و ترک می خورد .دانه های خاک رس به شکل پولک هایی است که نازکی آنها بسته به نوع کانی از یک هزارم میکرون تا 2 میکرون است و در ازای آنها از 100 هزارم تا 300 هزارم میکرون وزن ویژه فضایی خاک رس عموما از 1500 تا 1700 کیلوگرم بر متر مکعب (به حالت فشرده و سخت ) می باشد خاک رس پس از آب مکیدن چسبناک و خمیری شکل میشود . در همین زمان است که می توان خاک رس را ئرزیده کرد و از آن برای نصب کاشی ها همان طور که در بالا شرح داده شد استفاده می شود

گچ

سنگ گچ از گروه مصالح ساختمانی کلسیم دار است که به وفور در طبیعت یافت می شود گچ در صنعت ساختمان سازی مصارف زیادی دارد که به صورت ملات سازی گچ و خاک سفیدکاری به کار برده می شود . گچ علاوه بر خاصیت (زود گیر بودن و ازدیادحجم به هنگان سخت  شدن )  دارای خواص دیگری نیز هست از جمله گچ آکوستیک است . در آتش سوزی مقاوم می باشد ارزان و فراوان است . دارای رنگی سفید و خوش آینه است. با توجه به آنکه گچ در موقع ملات سازی گرما تولید می کند به طوریکه تقریبا در حدود 15 تا20 درجه گرمتر از محیط کارگاه می شود .بدین سبب از لحاظ تئوری می توان ملات گچ را در دماهای زیر صفر مصرف نمود ولی عملا در کارگاهها باید از این کار خودداری کرده و ملات گج را در دماهای بالاتر از 5 یا6 درجه ی بالای صفر مصرف نماییم.

ماسه

ماسه برای تهیه ملات به کار برده می شود.درشتی دانه های مصرف شده در ملات با توجه به ضخامت ملاتی که در زیر فرش و موزاییک یا سنگ و یا روی آجر چین و یا دوغاب پشت کاشیکاری و سنگ کار ی نیز استفاده تعیین می شود.

معمولا باید از دانه های ریزتری استفاده نمود تا دانه ها بتوانند همراه دوغاب سیمان به داخل بدنه سنگ نفوذ کرده و موجب چسباندن به دیواربشود( دانه های درشت تر با توجه به خاصیت مکندگی سنگ و کاشی به داخل آن نفود نمی کند.ماسه ها به سه دسته طبقه بندی می شوند:ماسه ریز به قطر 5/0 تا2/1 میمیلمتر و ماسه متوسط به قطر6/0 تا 5/2میلیمتر و ماسه درشت به قطر 2/1 تا 5 میلیمتر .

کارایی ملات:عبارتست از قابلیت لغزندگی دانه ها ی سنگی لیز شده بوسیله دوغاب سیمان رود یکدیگر کارایی تا حد زیادی بوسیله دانه بندی و رعایت تناسب بین مصالح قابل کنترل است.ولی تنظیم نهایی آن توسط بنا در موقع کار صورت می گیرد .کارایی رضایتبخش ملات تحت تاثیرخاصیت مکندگی کاشی و آجر یا دیگر مصالح ساختمانی و بستگی به قابلیت آب نگهداری ملات داشته این خاصیت به وسیله آزمایشهای آزمایشگاهی اندازه گیری می شود کارایی خوب و قابلیت نگهداری مناسب در یک ملات برای تامین حداکثر چسبندگی با مصالح بنایی از عوامل ضروری است.

سیمان و رنگ سیمان

رایج ترین و پر مصرف ترین سیمان در صنعت ساختمان همان پرتلند است(نام جزیره در انگلستان).موادی که برای پختن سیمان بهع کوره می رود از دوماده اصلی تشکیل شده که تقریبا شامل تما م مواد مورد نیاز سیمان پزی می باشد . این دو ماده همانطور که در         بالابه آن اشاره گردید عبارتند از(خاک رس و سنگ آهک)ولی اگر بخواهیم به طور مجزا مواد تشکیل دهنده سیمان را مطالعه کنیم عبارتند از:

( آهک زنده ) به میزان 60 تا 70 د رصد.البته باید توجه نمود که در ابتدا به جای آهک زنده سنگ آهک به کوره واردcao

می شود

در حدود 20 %Sio2سیلیس

 در حدود 6%AL2o3اکسید الومینیوم

 در حدود 4%Fe2o3اکسید اهن

 در حدود 3%Mg0اکسید منیریم

 در حدود 4%KO2،NA2O،SO2

و مواد دیگر در حدود 2%

سیمان رنگی

گاهی اتفاق می افتد که در ساختمان سازی مخصوصا در نماسازی و یا فرش کف احتیاج باشد که باربری آن مورد نظر نبوده بلکه زیبایی و رنگ آن مورد نظر است :مثلا در مورد ساختن موزاییک های رنگی و سیمان کاری نما سیمان های رنگی مخصوصا سیمان سفید اهمیت خود را نشان می دهد علت رنگ دودی متمایل به سبز سیمان پرتلند معمولی وجود اکسید های آهن را از آن جدا می کنند و یا اگر جدا کردن کلیه اکسیدهای آهن مقدور نبوده و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نباشد حداکثر این اکسیدها را به2 در صد وزن کلینکر می رساند . البته باید توجه نمود که در صد مجاز اکسیدهای آهن در سیمان سفید تا 5/3 در صد نیز اجازه داده شده است و برای بی رنگ کردن آن حدود 3 درصد وزن مواد خام به آن کلرورکلسیم و یا کلرور کالیم اضافه می کنند و مقداری ماسه سیلیسی خالص نیز به آن اضافه می نمایند. برای تهیه سیمان های رنگی بیست در صد وزن سیمان به آن مواد معدنی اضافه می نمایند.وبرای تهیه سیمان سبز از اکسید کرم و برای تهیه سیمان قرمز و قرمز کم رنگ و سیاه از اکسید های آهن استفاده می شود این مواد را به صورت رنگ همراه کلینکر به آسیاب می برند تا سیمانهای رنگی می سازند البته باید توجه داشت که این مواد باید طوری انتخاب شوند که در موقع سخت شدن سیمان با آن ترکیب شیمیایی نداشته باشد همچنین می توان در موقع مصرف برای بدست آوردن رنگهای مختلف به سیمان سفید رنگهای معدنی اضافه نمود البته برای بندکشیها جدیدا از پودرهای بندکشی آماده رنگی استفاده می شودکه مخلوطی از مواد پرکننده و چسباننده است 

                                                                                                                                                                                                     موفق و پیروز باشید

                                                                                                                                                                                                       ذبیح اله مختاری

صفحه اصلی  |  طراحی نقاشی  |  نقاشی موزائیک .  |  کنکور هنر  |  سپیدرنگ(فنی و حرفه ای)  |  کیف و کفش چرمی،ویترای  |  آموزش پتینه دیوار  |  تماس با ما
BJ